Информация о Доме культуры незрячих и слабовидящих

Зағип және нашар көретіндер мәдениет үйінің құрылу тарихы ХХ ғасырдың 40-жылдарында басталды.

Ғимарат 1942 жыл

Қазақ зағиптар қоғамының оқу-өндірістік кәсіпорнының ғимаратында қызыл бұрыш құрылды, онда ағартушылық идеологиялық жұмыс жүргізіліп, жиналыстар ұйымдастырылды, онда әртүрлі ұйымдастырушылық мәселелер шешіліп, мерекелік күндер атап өтілді.

Қызыл бұрыш

Қызыл бұрышта радио нүктесі қойылып және де адамдар жаңалықтарды тыңдау және талқылау үшін жиі жиналды. Нашар көретіндер газет оқып, шахмат пен дойбы ойнады. Бірте-бірте қызыл бұрыш «Қазақ соқырлар қоғамының Қарағанды облыстық бөлімінің Қалалық клубы» деп аталатын дербес мекемеге айналды. Клубта мәдени-ағартушылық іс-шаралардан басқа көркемөнерпаздар үйірмелерінің жұмысын ұйымдастыратын мамандардың шағын құрамы жинақталды. Зағиптар мен нашар көретіндер драмалық, би, аспаптық, вокалдық шығармашылықпен айналысты. Сондай-ақ, клубта қолданыстағы саясатты зерттеу бойынша әдеби үйірме жұмыс істеді.

Вокалдық топ

Би үйірмесі

Баянистер ансамблі

Зағиптар арасында республикалық, облыстық және қалалық көркемөнерпаздар байқаулары үнемі өткізіліп тұрды, оларға жеке орындаушылар — вокалистер де, хор ұжымдары да қатысты. 70-80 жылдары вокалды-аспаптық ансамбльдер танымал болып  дами бастады.

Аспапты – вокалдық ансамбль

Хор ұжымы

Дойбы мен шахмат мүгедектердің спорттық хоббиі арасында үлкен қызығушылық пен қол жетімділікке ие болды. Жыл сайын республикалық және облыстық турнирлер өткізіліп, онда Қарағандылық спортшылар бірнеше рет жүлделі орындарға ие болды.

Облыстық шахмат турнирі 1966 ж.

Дойбыдан республикалық турнир 1968 ж

Қазақ зағиптар қоғамының клубы мәдениет үйі мәртебесін 1978 жылдың 1 қыркүйегінде алды.
Бүгінгі таңда «Зағип және нашар көретіндер мәдениет үйі» КМҚК – Қарағанды облысындағы шығармашылық қабілеттерін дамытумен және көру қабілеті нашар мүгедектердің мәдени бос уақытын ұйымдастырумен айналысатын клуб үлгісіндегі жалғыз мамандандырылған мәдениет мекемесі.
Зағип және нашар көретіндер Мәдениет үйі қызметінің негізгі міндеттері мен бағыттары мүгедектерді әлеуметтік оңалтудың басты мақсаты болып табылады.

Мәдениет үйінде келесі ұжымдар жұмыс істейді:

  • Хор ұжымы – 70 жылдан астам уақыт бұрын ұйымдастырылған бұл көркемөнерпаздар ұжымы қазіргі уақытта музыкалық өнерге қызығушылық танытатын хор әншілерін біріктіреді.
  • Жеке ән айту үйірмесі — жеке ән айту қабілеттерін дамытқысы келетіндерге арналған.
  • Көркем оқу үйірмесі — көру қабілеті нашар адамдарды сөз өнеріне баулу және мәнерлеп оқу дағдыларын қалыптастыру мақсатында құрылған.
  • Эстрадалық миниатюралар үйірмесі — театр өнерінде өз күштерін сынап көргісі келетін көру қабілеті нашар адамдарды біріктірді.
  • Халық аспаптар үйірмесі — аспаптық орындауды дамыту мақсатында құрылған.

Шахмат, дойбы, тоғыз құмалақ

«Сәндік-қолданбалы өнер» үйірмесі

Брайлистер үйірмесі

Ақындар клубы «Стих и я»

Жыл сайын Зағип және нашар көретіндер Мәдениет үйі Халықаралық, Республикалық мүгедектер күніне, зағип жандар күніне, Ақ таяқша күніне, Қазақстан Республикасының Мемлекеттік және күнтізбелік мерекелеріне арналған Мәдени іс-шаралар өткізеді.
Бос уақыттың жаңа түрлерін дамыта отырып, мәдениет үйі өзекті оқиғаларға жауап беруге тырысады. Осылайша, мүгедектерді дені сау адамдардың ортасына тартуға бағытталған мемлекеттік саясатты ұстана отырып, 2018 жылы «Интеграция» авторлық жобасы дүниеге келді, ол көру қабілеті нашар мүгедектердің талантын дамыту мақсатында ұйымдастырылады және мүмкіндігі шектеулі адамдарды мәдениет пен өнердің кәсіби өкілдерімен бірлескен шығармашылық арқылы дені сау адамдардың ортасына біріктіруге бағытталған.
Бірінші жоба зағиптардың вокалдық және музыкалық шығармашылығын дамытуға бағытталды. Бір айдың ішінде мәдениет үйінің көркемөнерпаздары Қ.Байжанова атындағы Қарағанды концерттік бірлестігінің кәсіби ұжымдарында өз шеберліктерін арттырды. Шығармашылық қызметтің нәтижесі К. С. Станиславский театрының сахнасында өткен Гала-концерт болды.

«Интеграция» екінші жобасының мақсаты көркем шығармашылыққа қабілеттілікте көру қабілеті бойынша мүгедектердің бірегей мүмкіндіктерін ашу болды.
Жоба аясында Зағиптар мен нашар көретіндер кәсіби суретшінің басшылығымен мүсіндеу, графика, гуашьпен сурет салу бойынша шеберлік сабақтарына қатысты.
Бұл жобаның қорытындысы көрме болды, оның барысында Қарағанды ЖОО студенттері қатысқан «Көрмей салу» интерактивті арт — әрекеті ұйымдастырылды. Көзге арналған таңғышты киіп, олар соқыр суретші ретінде біраз уақыт тұрып, ойластырылған суретті салуға тырысты. Тактильді-эмоционалды интерактивке қатысу, қатысушыларға жаңа белгісіз сезімін ашуға, сондай-ақ зағип адамды жақсы түсінуге мүмкіндік берді.

Қазіргі әлемде фотосурет әр қадамда адамды сүйемелдейді. Фотосурет ұзақ уақыт бойы адамзат мәдениетінің ажырамас бөлігі болды. Фотография бейнелеу өнерінің бір түрі ретінде-бұл идея үшінші «Интеграция» жобасының тақырыбына айналды.
Жоба барысында Зағиптар мен нашар көретіндер бейнелеу өнерімен танысып, суреттің сипаттамасын тыңдап қана қоймай, сонымен қатар оның бір бөлігі деп аталатындарға айнала алды – суретшілер бейнелеген адамдардың қолдарының, бастарының, денелерінің жағдайын қабылдап, сезіне алды, осылайша фотокартиналардың кейіпкерлері болды, олардың кейбіреулері белгілі себептермен жасалған көркем картиналар, тағы бір бөлігі-фотографтың авторлық сюжеттері болды.

Тұсаукесер «Тірі картиналар» деп аталатын пантомимамен сүйемелденді, бүгінде мұражайларда қолданылатын танымал трюктердің бірі, көрмеге келушілер кейіпкерлермен суретке түсуге қызығушылықтары мол болды.

2022 жылы «Интеграция» жобасы аясында «prosto skazka»көркем фильмі түсірілді. Арт-хаус жанрындағы 50 минуттық лена кейде адамның махаббат үшін таңдауы туралы романтикалық оқиғаны баяндайды.
Фильмді түсіру көру қабілеті нашар адамдарға өздерін кинода сынап көруге, шығармашылықтың осы түрінде қажетті белгілі бір дағдыларды дамытуға мүмкіндік берді. Рөлдерді Зағип және нашар көретіндер мәдениет үйінің көркемөнерпаздар үйінің қатысушылары орындады. Сондай-ақ, зағиптармен бірге фильмде кәсіби және әуесқой актерлер, соның ішінде «кинодағыдай» актерлік шеберлік мектебінің оқушылары ойнады.

«Интеграция» жобасы Зағип және нашар көретін мәдениет үйінің бренді болып табылады.

Спектакльдер қою, драмалық шығармашылық және көркем оқу фестивальдеріне қатысу көру қабілеті нашар мүгедектерді әлеуметтік — мәдени оңалтудың инновациялық нысаны болып табылады. Осындай жобаларды жүзеге асырудың нәтижесінде зағиптар белгілі бір кеңістікте өздігінен жүруді үйренеді, көпшілік алдында сөйлеу дағдыларын игереді, қозғалыстардың қаттылығы мен қысылуын жеңеді, эмоционалды компонентті дамытады, қарапайым өмірде еркін болады.

М.Мақатаевтың шығармалары бойынша «Жанарсыз адам келесі» атты ақынның мерейтойына арналған мемлекеттік тілде шағын спектакль қойылды.

«Монологтар» — драмалық шығармашылық фестивалі

2021 жылы зағип авторлардың «Шесть точек вдохновения » атты алғашқы кітабы жарық көрді және таныстырылды. Бұл жобаны іске асыру, ең алдымен, әуесқой авторлар үшін маңызды оқиға болып табылады. Олардың көпшілігі үшін бұл үлкен аудиторияға жетудің алғашқы қадамы және одан әрі шығармашылыққа күшті ынталандыру, тану және шабыт береді. Кең оқырман зағип авторлардың шығармашылығымен танысуға мүмкіндік алады: олардың өмірі, сезімдері, ойлары, тәжірибелері туралы білу. Жобаның негізгі мақсаты — зағип әуесқой ақындардың шығармашылығын көреген оқырманға жеткізу, сол арқылы зағип әуесқой ақындардың үлкен әдебиет әлеміне енуіне мүмкіндік беру болып танылады. Кітаптың көшірмелері Қарағанды облыстық және қалалық кітапханаларына, Зағип және нашар көретін азаматтарға арналған республикалық арнайы кітапханаларға, сондай-ақ авторлар мен олардың талантын таныту үшін таратылды.

2021 жылдан бастап жыл сайын «Music Galaxy» облыстық вокалдық шығармашылық байқауы өткізіледі. Байқаудың негізгі мақсаты-көру қабілеті нашар мүгедектердің вокалдық көркемөнерпаздар шығармашылығын ынталандыру, қолдау және насихаттау үшін жағдай жасау, жас таланттарды анықтау және көркемөнерпаздар шығармашылығын дамыту.

Көру қабілеті нашар мүгедектерді әлеуметтік-мәдени оңалтуға бағытталған Зағип және нашар көретін мәдениет үйінің жобалары көптеген зағип адамдардың талантты екенін және қоғамда сұранысқа ие болғысы келетінін, толыққанды өмір сүргісі келетінін, би, вокалмен айналысқысы келетінін, концерттерде өз дағдыларын көрсететінін, мәдениетті көпшілікке жеткізіп, адамдарға қуаныш сыйлағысы келетінін көрсетеді.
Зағип және нашар көретіндер Мәдениет үйі жұмыс істеуді жалғастыру және көру қабілеті нашар мүгедектердің бос уақытын қызықты әрі нәтижелі ету үшін барлық қолжетімді мүмкіндіктерді пайдаланатын болады!

 

История образования Дома культуры незрячих и слабовидящих началась в 40-х годах ХХ века.

Здание 1942 год

В здании учебно-производственного предприятия Казахского общества слепых был создан так называемый Красный уголок, в котором проводилась просветительская идеологическая работа устраивались собрания, на которых решались различные организационные вопросы, отмечались праздничные даты.

Красный уголок

В красном уголке размещалась радиоточка и люди часто собирались, чтобы послушать и обсудить новости. Слабовидящие читали газеты, играли в шахматы и шашки. Постепенно красный уголок перерос в самостоятельное учреждение, которое стало называться «Городской клуб Карагандинского областного отдела Казахского общества слепых». В клубе был небольшой штат специалистов, которые помимо культурно-просветительных мероприятий организовывали работу кружков художественной самодеятельности. Незрячие и слабовидящие занимались драматическим, танцевальным, инструментальным, вокальным творчеством. Также в Клубе действовал литературный кружок и кружок по изучению действующей политики

Вокальная группа

Танцевальный кружок

Ансамбль баянистов

Регулярно проводились Республиканские, областные и городские смотры художественной самодеятельности среди незрячих, в которых принимали участие как сольные исполнители — вокалисты, так и хоровые коллективы. В 70-80-х годах популярность и развитие получили вокально-инструментальные ансамбли.

Вокально-инструментальный ансамбль

Хоровой коллектив

Наибольшим интересом и доступностью среди спортивных увлечений у инвалидов по зрению пользовались шашки и шахматы. Ежегодно проводились республиканские и областные турниры, на которых карагандинские спортсмены неоднократно занимали призовые места.

Областной шахматный турнир 1966 г

Республиканский турнир по шашкам 1968 г.

Статус Дома культуры Клуб Казахского общества слепых получил 1 сентября 1978 года.
На сегодняшний день КГКП «Дом культуры незрячих и слабовидящих» – единственное в Карагандинской области специализированное учреждение культуры клубного типа, занимающееся развитием творческих способностей и организацией культурного досуга инвалидов по зрению.
Основные задачи и направления деятельности Дома культуры незрячих и слабовидящих заключаются в реализации главной цели — социальной реабилитации инвалидов.

В Доме культуры работают следующие коллективы:

  • Хоровой коллектив – организованный более 70 лет назад, этот коллектив художественной самодеятельности в настоящее время объединяет любителей хорового пения, проявляющих интерес к музыкальному искусству;
  • Кружок сольного пения – создан для тех, кто желает развить свои индивидуальные певческие способности;
  • Кружок художественного чтения – создан с целью приобщения инвалидов по зрению к искусству слова и формирования навыков выразительного чтения;
  • Кружок эстрадных миниатюр – объединил инвалидов по зрению, желающих попробовать свои силы в театральном искусстве;
  • Кружок народных инструментов – создан с целью развития инструментального исполнения.

Кроме этого, в Доме культуры действуют 6 любительских объединений:

Кружки по игре в шахматы, шашки, тоғыз құмалақ

Кружок «Декоративно-прикладное искусство»

Кружок брайлистов

Клуб поэтов «Стих и я»

Ежегодно Домом культуры незрячих и слабовидящих проводятся культурные мероприятия, посвященные международному, республиканскому Дням инвалидов, Дню незрячего человека, Дню Белой трости, государственным и календарным праздникам Республики Казахстан.
Разрабатывая новые формы досуга, Дом культуры старается откликаться на актуальные события. Так, следуя государственной политике, направленной на вовлечение инвалидов в среду здоровых людей, в 2018 году родился авторский проект «Интеграция», который организуется с целью развития талантов инвалидов по зрению и направлен на интеграцию людей с ограниченными возможностями в среду здоровых людей посредством совместного творчества с профессиональными представителями культуры и искусства.
Первый проект был направлен на развитие вокального и музыкального творчества незрячих. В течение месяца участники художественной самодеятельности Дома культуры повышали своё мастерство в профессиональных коллективах карагандинского концертного объединения им.К.Байжанова. Результатом творческой деятельности стал Гала-концерт, прошедший на сцене театра им. К.С. Станиславского.

Целью второго проекта «Интеграция» было раскрытие уникальных возможностей инвалидов по зрению в способности к художественному творчеству.
В рамках проекта незрячие и слабовидящие приняли участие в мастер-классах по лепке, графике, рисованию гуашью, под руководством профессионального художника.
Завершением этого проекта стала выставка в ходе которой было организовано интерактивное АРТ — действие «Рисование вслепую», в котором приняли участие студенты карагандинских ВУЗов. Одев повязку на глаза, они попытались нарисовать задуманную картинку, на время оказавшись в роли слепого художника. Участие в тактильно-эмоциональном интерактиве позволило открыть участникам море новых неизведанных ощущений, а также лучше понять незрячего человека.

В современном мире фотография сопровождает человека на каждом шагу. Фотография давно стала составной частью человеческой культуры. Фотография, как вид изобразительного искусства — эта идея стала темой третьего проекта «Интеграция».
В ходе проекта незрячие и слабовидящие смогли познакомиться с изобразительным искусством, не только на слух — прослушав описание картины, но и стать так называемой, её частью – принять и прочувствовать положение рук, головы, корпуса людей, изображённых художниками, и, таким образом, стать героями фотокартин, часть которых была создана по мотивах известных художественных полотен, другая часть – авторские сюжеты фотографа.

Презентация сопровождалась пантомимой так называемых «живых картин», на сегодня один из популярных приёмов который используется в музеях, посетители выставки с удовольствием фотографировались с персонажами.

В 2022 году в рамках проекта «Интеграция» был снят художественный фильм «Prosto skazka». 50 минутная лена в жанре арт-хаус рассказывает романтическую историю о выборе, который иногда приходится делать человеку во имя любви.
Съемка в фильме дала возможность людям с нарушением зрения попробовать себя в кино, развить определённые навыки, необходимые в этом виде творчества. Роли исполнили участники художественной самодеятельности Дома культуры незрячих и слабовидящих. Также вместе с незрячими в фильме снялись профессиональные и самодеятельные актёры, в том числе ученики школы актёрского мастерства «Как в кино».

Проект «Интеграция» по праву является брендом Дома культуры незрячих и слабовидящих.
Постановка спектаклей, участие в фестивалях драматического творчества и художественного чтения являются инновационной формой социально — культурной реабилитации инвалидов по зрению. В результате реализации такого рода проектов незрячие учатся самостоятельно ориентироваться в определённом пространстве, приобретают навыки публичного выступления, преодолевают скованность и зажатость движений, развивают эмоциональную составляющую, становятся более свободными в обычной жизни.

«Жанарсыз адам келеді» — мини-спектакль на государственном языке по произведениям М.Макатаева, посвященный юбилею поэта.

«Монологи» — фестиваль драматического творчества

В 2021 году состоялся выпуск и презентация первой книги незрячих авторов «Шесть точек вдохновения». Реализация данного проекта является важным событием, в первую очередь, для самодеятельных авторов. Для большинства из них — это первый шаг на пути к широкой зрительской аудитории, дающий мощный стимул, признание и вдохновение на дальнейшее творчество. Широкий читатель имеет возможность познакомиться с творчеством незрячих авторов: узнать о их жизни, чувствах, мыслях, переживаниях. Основная цель проекта – донести творчество незрячих самодеятельных поэтов до зрячего читателя, тем самым подарить возможность незрячим самодеятельным поэтам влиться в мир большой литературы Экземпляры книги были переданы карагандинским областным и городским библиотекам, республиканским спецбиблиотекам для незрячих и слабовидящих граждан, а также авторам и ценителям их таланта.

С 2021 года ежегодно проводится областной конкурс вокального творчества «Music Galaxy». Основной целью конкурса является создание условий для стимулирования, поддержки и пропаганды вокального самодеятельного творчества инвалидов по зрению, выявление молодых талантов и развитие самодеятельного творчества.

Проекты Дома культуры незрячих и слабовидящих, направленные на социокультурную реабилитацию инвалидов по зрению, показали, что многие незрячие люди талантливы и хотят быть востребованными в обществе, жить полноценной жизнью, заниматься танцами, вокалом, демонстрировать свои умения и навыки в концертах, нести культуру в массы и дарить радость людям.
Дом культуры незрячих и слабовидящих использует все доступные возможности для того, чтобы продолжать работать и делать досуг инвалидов по зрению интересным и продуктивным!